Showing titles in Arts & Entertainment

De Franse componist Claude Debussy (1862-1918) was één van de belangrijkste componisten van het begin van de 20e eeuw. Zijn werk markeert de transitie van de late romantiek naar de moderne muziek. Tijdens zijn leven kwam hij in contact met andere componisten, waaronder Tsjaikovski en Wagner. Hij ontwikkelde zijn eigen klank en brak daarmee definitief met de romantiek.

Literatuur in de 19e eeuw was geen vrijblijvend vermaak. Schrijvers wilden de maatschappij verbeteren door aandacht voor sociale problemen, maar ook door aansluiting te zoeken bij internationale kunstbewegingen. Literatuur als middelaar tussen ideaal en werkelijkheid. Rond 1880 keren nieuwe jonge schrijvers zich tegen deze generatie en literatuur wordt weer iets voor een kleine groep geestverwanten.

Aan de basis van de canon van de Europese cultuur liggen de grote teksten en mythen uit de Griekse Oudheid: de klassiekste klassiekers. Ineke Sluiter behandelt in haar colleges de beroemde teksten waarin thema's als wrok, roem, list, schuld en zelfkennis voor het eerst in de wereldliteratuur opduiken. Zij kijkt daarbij speciaal naar het wereldbeeld en de waardesystemen die uit deze teksten spreken.

Muziek is een kunstvorm die een verhaal vertelt, maar wat horen we als we naar klassieke muziek luisteren? Leo Samama behandelt in dit chronologisch opgebouwde college de belangrijkste kenmerken en bouwstenen van de westerse muziekkunst. Met aandacht voor klankkleur, vorm en karakter van zowel instrumenten en als van composities.

Lang werd aangenomen dat moraal was voorbehouden aan de mens. Maar Jan van Hooff laat zien dat ook dieren coalities aangaan, in harmonie proberen samen te leven en altruïstisch gedrag kunnen vertonen. Hoe leggen dieren hun ruzies bij, hoe zorgen ze voor elkaar en welke moraal hebben ze? Van Hooff vertelt energiek over de evolutionaire aspecten van de moraal bij mens en dier.

Het christendom heeft in vele opzichten een stempel gedrukt op de Westerse cultuur. Duidelijke voorbeelden daarvan zijn het ordenen van tijd en de kalender van feesten en bijzondere dagen. Wat is de betekenis van die feesten? Hoe en wanneer zijn ze ontstaan? Spelen voorchristelijke motieven een rol? Werkt de joodse feestkalender door in de christelijke? Hoe worden de feesten tegenwoordig gevierd, hier en elders in de christelijke kerk? In dit twee uur durende college beantwoordt Marius van Leeuwen deze en vele andere vragen op meeslepende en inspirerende wijze.

In deze reeks hoorcolleges behandelt Anthonya Visser belangrijke Duitstalige schrijvers van de 18e tot en met de 21e eeuw. Teksten van Goethe, Heine, Kafka en anderen worden belicht vanuit literatuurhistorisch perspectief, waarbij vormaspecten vanzelfsprekend ook aan bod komen. Visser gaat eveneens in op de fascinerende politiek-culturele context waarin deze literatuur tot stand is gekomen.

De islam is de op één na grootste godsdienst ter wereld. Ruim een miljard mensen worden dagelijks door de koran geïnspireerd. Het college van Hans Jansen geeft een heldere uiteenzetting van de Islamitische godsdienst en cultuur, met aandacht voor o.a. de bronnen, de profeet, de gewoontes, het gebed, de politiek en de recente ontwikkelingen.

In dit acht uur durende hoorcollege neemt Leo Samama de luisteraar mee door de geschiedenis van de westerse klassieke muziek. Beginnend bij de kunstuitingen van de troubadours in Frankrijk tot de moderne composities van de 20e eeuwse componisten. Daarnaast komen de belangrijkste periodes aan bod waaronder de barok, de Weense Klassieken, de romantiek en de 20e eeuw.

We leven nog steeds in de romantiek en het lukt ons niet ons daaraan te ontworstelen. Het verleden fascineert ons en we verlangen naar roes en het exotische. Een romantisch nationalisme bloeit als nooit te voren. In zijn colleges zet Maarten Doorman uiteen dat de kracht van de romantiek schuilt in haar dynamiek en haar tegenstellingen: het zelf en de ander, gevoel en verstand, wetenschap en kunst.

In dit college wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste perioden in de Europese literatuurgeschiedenis aan de hand van acht thema's. Deze thema's spelen in bepaalde perioden een centrale rol in de Europese literatuur, maar zij kennen ook een voorgeschiedenis en een nawerking. Zo schakelt Joep Leerssen bij een thema als natuurgevoel moeiteloos over van de Romantiek terug naar de Klassieke Oudheid en door naar de jaren zestig van de 20ste eeuw.

In dit luisterboek zal Maarten van Buuren spreken over zes beroemde romans waarin overspelige vrouwen centraal staan. Hij plaatst de schrijvers en hun romans in een cultuurhistorisch perspectief. Tijden veranderen, de mens blijft hetzelfde, maar de romanpersonages laten zien dat zij zichzelf telkens anders definiëren. Hun zelfbeeld en de manier waarop ze hun eigen karakter zien, wordt wel degelijk bepaald door o.a. de conventies van de tijd waarin zij leven.

In dit multidisciplinaire college kijkt Kitty Zijlmans naar de vele aspecten van kunstgeschiedenis, waaronder esthetica en kunstkritiek. Maar ook naar de rol van de kunst in de maatschappij en de veranderingen daarin als gevolg van de opkomst van moderne kunst en de mondialisering.

Claudio Monteverdi (1567-1643) is zonder twijfel de belangrijkste componist geweest uit de boeiende periode waarin de renaissance overging in de barok. In deze periode componeerde Monteverdi aanvankelijk zuiver vocale madrigalen. Vanaf de eeuwwisseling schrijft hij steeds meer madrigalen die door instrumenten worden begeleid. In 1607 verscheen zijn eerste opera, Orfeo. Zijn tweede opera, L'incoronazione di Poppea, is een grote stap vooruit in het genre.

"De Toverberg" van Thomas Mann wordt beschouwd als een van de grootste literaire meesterwerken van de 20e eeuw. Literatuurwetenschapper drs. Michiel Hagdorn gaat in op de historische, intellectuele en structurele aspecten.

Muziek speelt in vrijwel ons hele leven een grote rol: van wiegeliedjes in de babykamer, het draaiorgel op straat, tot muziek op de Ipod en in de kerk. We kunnen niet zonder. Muziek definieert ons als mensen, geeft ons mede een identiteit. Meer dan welke andere vorm van kunst kan muziek ons ook fysiek raken, met de directheid en de kracht van een zuivere klank. Tegelijk is muziek abstracter dan menig andere uiting van de mens. Aan de hand van filosofische gedachten over muziek, vraagt Leo Samama zich af welke rol muziek speelt in het leven van de mens, toen en nu.

Thuis leven alsof je op reis bent, dat is de kunst van het minimalisme. Dennis Storm heeft in al die jaren van reizen in totaal zo'n drie jaar uit een koffer geleefd en in al die hotels zijn liefde voor afgemeten interieurs, functioneel design en minimalisme ontdekt. "Leven alsof je op reis bent", zonder onnodige ballast. In Weg ermee deelt hij zijn visie op minimalisme: "Simpel gezegd is minimalisme, of het nu over architectuur, interieur of een levenswijze gaat, te beschrijven middels een kort zinnetje: teruggaan naar de essentie. En wat dat precies is, is voor ieder mens anders.

De podcastserie over de achtste editie van de Cello Biënnale Amsterdam, de editie van 2020 waarin alles anders dan anders was. Met gesprekken, achtergrondreportages en natuurlijk muziek. Door Mirjam van Hengel.

Een podcast waarin reclamemakers hun beste afgeschoten idee nog één keer presenteren, zodat er voor de laatste keer recht wordt gedaan aan al die uren, de hoofdpijn en de lol die erin gingen om tot dat briljante creatieve idee te komen. De Plank wordt gehost door Niek Eijsbouts, oprichter van creatief bureau Higuita.

In Smaakmakers praten kokende podcastmaker Zegert van der Linde en kookboekenschrijfster Susan Aretz over eten, drinken en andere zaken die het leven leuk en lekker maken.