Er zijn woorden die je rechtstreeks brengen naar de plek waar ze vandaan komen. Champagne bijvoorbeeld, dat komt uit de Champagnestreek in Frankrijk. Taalkundigen noemen dit soort woorden geoniemen, woorden die zijn afgeleid van aardrijkskundige namen. Er zijn er honderden van in het Nederlands, maar lang niet allemaal zo herkenbaar als Champagne. Want een bikini, denim en pils zijn óók vernoemd naar plaatsen op de wereld. Maar welke?

Speciaal voor de Week van het Nederlands 2025 maakten we drie nieuwe afleveringen van de etymologiepodcast Waar komt pindakaas vandaan? rond het tema 'reizen in taal'. Ingesproken door Week van het Nederlands-ambassadeurs Aafke Romeijn en Kelia Kaniki Masengo!

Achtergrondmuziek van Blue Dot Sessions: Dibbled en Happenchance.

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Je kunt je biezen pakken en met de noorderzon vertrekken. Overnachten doe je op een camping in een caravan, en na een tijdje van huis te zijn krijg je misschien wel heimwee. Maar wat zijn biezen eigenlijk? En een caravan, heeft dat misschien iets met het woord karavaan te maken? En waar komt heimwee vandaan?

Rectificatie: over het woord karavaan wordt in de aflevering gezegd: "Dat woord is al heel oud en komt oorspronkelijk uit het Arabisch". Dat klopt niet: het Nederlands heeft karavaan wel overgenomen uit het Arabisch, maar van oorsprong is het een Perzisch woord.

Speciaal voor de Week van het Nederlands 2025 maakten we drie nieuwe afleveringen van de etymologiepodcast Waar komt pindakaas vandaan? rond het tema 'reizen in taal'. Ingesproken door Week van het Nederlands-ambassadeurs Aafke Romeijn en Kelia Kaniki Masengo!

Achtergrondmuziek van Blue Dot Sessions, Kirkus Interlude en Sprig Leaf. Fragment uit de rubriek Ontbreekwoord van het programma Nieuwe Feiten, Radio 1 België.

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Ik ga op reis en neem mee ... Speciaal voor de Week van het Nederlands 2025 maakten we drie nieuwe afleveringen van de etymologiepodcast Waar komt pindakaas vandaan? rond het tema 'reizen in taal'. In deze aflevering: waar komen de woorden paspoort, pleisterplaats en kiekje vandaan? Ingesproken door Week van het Nederlands-ambassadeurs Aafke Romeijn en Kelia Kaniki Masengo!

Achtergrondmuziek: Scallat en The Hairdresser van Blue Dot Sessions.

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Waar komt pindakaas vandaan? is een serie over de verrassende herkomst van alledaagse woorden. Voor de ‘Week van het Nederlands’-special in oktober, zijn we op zoek naar woorden die te maken hebben met het thema van dit jaar: op reis in taal. Heb je een tip? Mail dan naar laura.vaneerten@ivdnt.org of laat op Spotify een bericht achter in de comments.

Luister ook eens naar Over taal gesproken. De andere podcast die we samen met Onze Taal maken.

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Schelden doen we in Nederland het liefst met ziektes en geslachtsdelen. Maar vroeger ging dat heel anders. In de veertiende en vijftiende eeuw hadden we het bijvoorbeeld over een dronken rog , een keytijf, een gabby, een gapert, een blaescake, of een ribaut. Die laatste was wel een van de ergste. Als je deze middeleeuwse scheldwoorden vergelijkt met tyfushond of teringlijer, of nieuwere varianten met het k-woord, zijn het eigenlijk best gezellige woorden. Blaaskaak kennen we trouwens nu nog steeds wel, maar het klinkt erg ouderwets. Net als labbekak, smeerlap, hufter, flapdrol, uilskuiken, lapzwans en halvezool. Maar, daar zitten wel leuke verhalen achter!

Helaas, pindakaas....dit was alweer de laatste aflevering van dit seizoen. Maar suggesties voor nieuwe afleveringen kun je natuurlijk altijd aan ons doorgeven! Mail naar laura.vaneerten@ivdnt.org.

'Waar komt pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Achtergrondmuziek: 'Titter Snowbird' van Blue Dot Sessions.
Fragmenten: vuile tyfuslijer, labbekakken, hufter, smeerlap, flapdrol, uilskuiken, halvezool, Uil van Minerva.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Wat hebben de walvis, de tentharing en de bakvis gemeen? Het zijn allemaal vissen, die geen vissen zijn. Een walvis is namelijk een zoogdier, een tentharing stop je in de grond en een bakvis is een giechelende puber. En zo zijn er nog wel een paar, want: is de inktvis wel een vis, hoe ziet levende kibbeling eruit en waar komt de naam zeemeermin eigenlijk vandaan?

'Waar komt pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Geluidsfragmenten:
Meisjes van 13 - Paul van Vliet, Dit is mijn wens - Little Mermaid. Overige fragmenten van Pixabay


De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Muziek is overal: in de kroeg, in de supermarkt, in de sportschool, in de auto of op je werk. Kortom, niet weg te denken uit ons leven. Maar de woorden voor muziek gebruiken we zonder erbij na te denken, en dat terwijl er zoveel leuke en interessante muziekwoorden zijn! Denk maar aan bluegrass, blues, rock 'n roll of boogiewoogie. Maar ook woorden als smartlap, schlager en muzak. En wat dacht je van het woord muziek zelf?

'Waar komt pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Muziekfragmenten van Pixabay: Blues Time Again - Charles Shomo, Boogie Party - Yves, Country Rock and Roll - Denys Kyshchuk, Bluegrass - Ravindu Rashan, Roma Italian Inspired - Fred Torres. Ook van Pixabay: klikgeluid camera en fragment oude radio.

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.

Appeltaart is ongetwijfeld het bekendste gebak in Nederland en voor wafels ga je naar België. Maar er is oneindig veel meer aan koek- en taartsoorten, soms ook met een gekke naam. Wat denk je bijvoorbeeld van arretjescake, appelmeisje of spekkoek?

'Waar komt pindakaas vandaan?' is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en het Genootschap Onze Taal. Presentatie: Laura van Eerten, Raymond Noë en Frieda Steurs. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden. Achtergrondmuziek: 'Festering' van Blue Dot Sessions.

Lees ook: Arnhemse Meisjes: dankzij Roald Dahl kent de hele wereld ze

De podcast is geïnspireerd op drie boeken over alledaagse etymologie, die het INT heeft gemaakt in samenwerking met Onze Taal. Samen maken we ook nog een andere podcast: Over taal gesproken. Te vinden in je favoriete podcastapp!

Waar komt pindakaas vandaan? is een podcast van het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Genootschap Onze Taal, gemaakt door Laura van Eerten en Raymond Noë. Concept & productie: Laura van Eerten. Titelmuziek: Michel van der Zanden.