Onze Grondwet werd in 1940 door de bezetter afgeschaft. Op de muur van de Manschappenbunker in Wijk aan Zee staat nu Artikel 1: een symbool dat onze democratie is hersteld. In deze aflevering hoor je hoe Jan Durk Tuinier met zijn Vredeslaboratorium kinderen en jongeren laat ervaren wat vrijheid, gelijkwaardigheid en samenleven betekenen.

Na de bevrijding was er naast blijheid, sprake van chaos en rechteloosheid, vinden de makers van de podcast. Veel onschuldige mensen is in deze periode groot onrecht aangedaan. Men wil wraak nemen op de mensen die met de Duitsers geheuld zouden hebben. Rond 150.000 vermeende landverraders en moffenmeiden worden zonder enige vorm van proces uit hun huizen gehaald, vernederd, mishandeld en gevangen gezet in interneringskampen. In Jozeboko in Wijk aan Zee werden, '20 gevaarlijke SS-jongens' opgesloten. De meisjes zaten waarschijnlijk in het Natuurvriendenhuis, maar enige documentatie mist. De jongste kinderen, vaak zusjes en broertjes van de ‘jeugddelinquenten’ woonden in huize Maris Stella aan de Voorstraat in Wijk aan Zee.
Ook de forten worden als interneringskamp gebruikt: Fort St. Aagtendijk telde 250 gevangen en Fort Zuidwijkermeer, 300 politieke delinquenten. De vrouwen moesten onder meer in de Conservenfabrieken werken. Foto:1942 De zusjes Hein en Sjon Steltenpohl schillen aardappelen in de keuken bij de bunkers aan de Reijnderweg. Hein is hier twee maanden zwanger van een Oostenrijkse soldaat.

Na de evacuatie woonden er nog weinig mensen binnen de vesting in Wijk aan Zee. Verzet plegen was riskant.

Brigadier Saake Ypma verzamelde geheime berichten in zijn sleutelkastje.

Dries van der Meij stal alles ‘wat los en vast lag’ van de Duitsers. Dries was huisbewaarder van Maris Stella. Samen met Leo, de Duitse wapenmeester, hielpen ze Andries Schellevis aan geweren voor het verzet.

Greet Cudovan gaat in gesprek met Henno de Jong, docent mbo bij het Nova-college en José Schellevis-de Jong. Opname Sylvia Brandse.