Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã từng chia sẻ về truyện ngắn "Muối của rừng" như thế này: “Muối của rừng là cuộc đi săn tìm lẽ sống, lẽ đời…Cuộc sống là cuộc đi săn tìm thói xấu trong bản thân ta để tự mình trục độc, tự mình thoát thân từ khỉ thành người…”. Tác phẩm đậm tính nhân văn xoay quanh nhân vật Diểu-người đàn ông chuyên đi săn thú rừng. Tác giả đã thành công trong việc miêu tả diễn biến tâm lý phức tạp của ông Diểu từ khi nhìn thấy con mồi cho tới lúc chứng kiến tình cảm giữa cặp khỉ hoang cùng ánh mắt cầu xin của chúng. Đó là một cuộc chiến âm thầm nhưng không kém phần dữ dội, quyết liệt giữa con người với thiên nhiên và quan trọng hơn là trong chính nội tâm con người. Với bản tính kiêu hãnh, thống soái, đầy danh vọng, đố kị, khi đối mặt với thiên nhiên loài vật hồn nhiên, trong trẻo, đầy tính nhân bản, con người đã hoàn toàn bị đẩy vào một tình thế thảm bại, bi hài khó tránh khỏi. Thông qua tác phẩm này, nhà văn đề cao sự vị tha, hướng thiện của con người cùng vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo hóa. Ngẫm nghĩ kỹ hơn, ta còn nhận thấy cái triết lí nhân sinh mà nhà văn gửi gắm, đó là: con người chỉ chiến thắng, chỉ nắm giữ được cái thiện – thứ mà con người luôn phấn đấu để kiếm tìm, khi biết tự thức tỉnh và buông bỏ theo triết lí đạo Phật. Hình ảnh hoa tử huyền (một loài hoa có thể do tác giả tưởng tượng) ở cuối truyện, loài hoa ba mươi năm mới nở một lần, sự kết muối của rừng, điềm báo đất nước thanh bình, mùa màng bội thu là hình ảnh mang tính biểu tượng gợi nhắc niềm tin vào bản chất thuần phác, đẹp đẽ của thiên nhiên và con người. Lối kể chuyện trong "Muối của rừng" là lối kể tuyến tính truyền thống-ngôn ngữ phong phú, chỗ thì đậm chất trữ tình, chỗ thì thô sơ, mộc mạc, nhưng đó là đều là ngôn ngữ và cảm nhận của nhân vật chứ không có sự thể hiện tình cảm chủ quan của tác giả. Cốt truyện mạch lạc, với những chi tiết lạ, nửa thực, nửa ảo. Những độc thoại nội tâm ngắn, sắc sảo, khơi gợi đồng sáng tạo của độc giả.

Truyện “Mây giăng đỉnh trời” của tác giả Dương Giao Linh xoay quanh nhân vật Vy, một cô bé đang tuổi đi học thì bị bắt về làm vợ. Nhớ trường, nhớ lớp, nhưng bị hủ tục trói buộc, Vy gạt nước mắt bước vào một cuộc hôn nhân không tình yêu. Đáng buồn hơn, em cũng chưa có kiến thức gì về việc làm vợ, làm mẹ. Điều đó dẫn tới một cái kết đau lòng khi Vy không giữ được cái thai trong bụng… Nhìn chung, “Mây giăng đỉnh trời” là một truyện ngắn viết chắc tay. Tác giả chọn kể chuyện từ điểm nhìn của Vy, giúp độc giả hình dung được sự khốn khổ, nỗi ấm ức, tức tưởi của một cô bé bị bứt ra khỏi gia đình, nhà trường. Ở Vy chưa có sự mạnh mẽ để vượt lên số phận khắc nghiệt. Em chỉ biết “hờn giận cái buổi chơi xuân, cái thằng trai bất chấp tất cả để bắt Vy về làm dâu nhà nó, đêm ngủ với nó, bóp chân, xoa đầu cho nó”. Nhưng chính vì thế, “Mây giăng đỉnh trời” khắc họa được một cách chân thật tâm tình của một cô bé tuổi còn thơ ngây. Chuyện đời Vy là một góc tối của nhiều bé gái, mà khi soi vào, người ta không khỏi cảm thấy xót xa. Kết truyện ám ảnh, có sức cảnh tỉnh cao với hủ tục bắt vợ và tảo hôn.

Nhà văn Đỗ Tiến Thụy được bạn đọc cả nước biết đến với các tập truyện ngắn và tiểu thuyết như “Gió đồng se sắt”, tập truyện ngắn - NXB Thanh Niên 2005; “Vết thương thành thị”, tập truyện ngắn (NXB Trẻ), “Người đàn bà đợi mưa”, tập truyện ngắn (NXBVăn Học). Tiểu thuyết “Con chim Joong bay từ A đến Z” và “Màu rừng ruộng”. Nhà văn Đỗ Tiến Thụy hiện là biên tập viên văn xuôi của Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Chương trình Đọc truyện đêm khuya hôm nay xin gửi đến quý vị và các bạn truyện ngắn “Gió quê mở sách”- tác phẩm đạt giải nhì cuộc thi “Trang sách tôi yêu” của nhà xuất bản Giáo dục.

Vùng đất Nghi Tàm, Thăng Long xưa vốn là nơi hội tụ nhiều văn nhân tài tử vang danh. Bà Huyện Thanh Quan – Nguyễn Thị Hinh là một trong số đó. Những giai thoại xoay quanh cuộc đời bà đều cho thấy chân dung một tài nữ hiếm có trong lịch sử văn học dân tộc ta. Truyện ngắn này của nhà thơ Ngô Văn Phú điểm lại những chi tiết, câu chuyện soi tỏ tấm lòng, đức độ, tài năng của Bà Huyện Thanh Quan, trong đó đi sâu vào công lao của bà trong việc giúp dân làng Nghi Tàm thoát khỏi lệ tiến cống chim sâm cầm cho triều đình và các phủ, huyện. Truyện ngắn danh nhân, lịch sử nếu không cao tay rất dễ bị lệ thuộc vào các tư liệu, thiếu chất văn, chất đời. Với truyện ngắn này, nhà văn Ngô Văn Phú cho thấy sự kỳ công trong việc tìm hiểu về nguồn gốc, xuất xứ của một “phép vua”. Những câu văn giàu hình ảnh, kết cấu câu chuyện liền mạch cho thấy tác giả đã thực sự đi sâu vào tâm tư, tình cảm của các nhân vật cũng như nỗ lực lột tả giai thoại từ góc nhìn ngưỡng vọng tới tiền nhân của một một bậc hậu sinh hiểu sử và hiểu đời. Từ tích truyện gắn với tục tiến cống sâm cầm, truyện ngắn của nhà thơ Ngô Văn Phú tô đậm tấm lòng với đất và người Thăng Long xưa của Bà Huyện Thanh Quan, điều mà bà đã thể hiện trong nhiều áng thơ nổi tiếng. Ở kinh đô Huế nhưng trái tim bà luôn hướng về cố hương. Nữ học quan Cung Trung giáo tập đã làm được một việc có ý nghĩa lưu vào ngọc phả làng Nghi Tàm. Nhờ đó, tên tuổi của bà không chỉ sáng ngời trong văn học mà còn để lại tiếng thơm giữa đời thường. Giai thoại dân gian qua ngòi bút của nhà thơ Ngô Văn Phú cũng là một phép ẩn dụ về thân phận con người trong biến động thời cuộc. Viết truyện danh nhân mà gợi lên được những cảm xúc đời thường, nói lên được những điều chưa thể hiển hiện một cách sinh động qua tư liệu lịch sử, nhà thơ Ngô Văn Phú đã cho thấy phong cách sáng tác đặc sắc, cá tính với một đề tài văn xuôi chung thủy.

Ở nhiều vùng quê thì xuất khẩu lao động dường như là giấc mơ duy nhất để thay đổi cuộc đời. Đối diện với cuộc sống nghèo khổ, công việc bấp bênh nhiều người đã lựa chọn ra nước ngoài kiếm tìm tương lai tươi đẹp hơn. Không ít gia đình quyết cho người thân, con cái xuất khẩu lao động bằng mọi giá dù là bán đất, bán nhà, vay mượn thậm chí ra đi bằng con đường bất hợp pháp. Và rồi không ít người đã vỡ mộng trước giấc mơ mà họ nghĩ dễ dàng làm giàu. Gia đình hai anh em Thịnh, Tình trong truyện ngắn chính là trường hợp như vậy. Cả tin nghe lời dụ ngọt của người dì vẽ lên ước mơ trời Tây, bà mẹ quyết tâm đưa gia đình theo dì sang Đức. Bỏ mặc lời khuyên can của chồng, bà chấp nhận bán nhà để lao vào canh bạc may rủi chấp nhận ra đi bằng con đường bất hợp pháp. Nhưng rồi ước mơ làm giàu trở thành ác mộng khi đặt chân tới nước Đức. Ba mẹ con sống cơ cực, không nơi nương tựa và cuối cùng cậu con út tên Tình lựa chọn cái chết để giải thoát bế tắc. Truyện ngắn là hiện thực phê phán những mặt tối của việc xuất khẩu lao động. Không phải cứ sang nước ngoài là dễ dàng kiếm tiền, là sống hạnh phúc. Ở đâu thì cuộc sống lao động cũng vất vả, khó khăn. Với những người không có trình độ chuyên môn lại ra đi bất hợp pháp như ba mẹ con Thịnh, Tình thì đón chờ họ chính là nguy hiểm, là tủi nhục, vất vả. Truyện ngắn phần nào thể hiện mặt trái của ước mơ đổi đời từ con đường lao động ở nước ngoài. Đằng sau những hào nhoáng là những giọt nước mắt đắng cay nơi xứ người. Những mảnh kí ức, nỗi nhớ của Tình về cha, về người bạn học day dứt như xoáy vào lòng người đọc, người nghe. Vì một ảo vọng xa xôi nhiều người rơi vào cảnh nợ nần, cảnh gia đình xa cách nhau, người mòn mỏi mong chờ nơi quê nhà, người sống bấp bênh nguy hiểm phương xa. Truyện ngắn là lời cảm thông chia sẻ và cũng là bài học cảnh tỉnh cho những ai ngộ nhận về cuộc sống giàu sang ở nước ngoài

Nhà văn xứ Thanh Lê Ngọc Minh-Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, hội viên Hội Điện ảnh Việt Nam, ngoài sáng tác kịch bản phim, anh còn viết tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký và lý luận phê bình. Nhà văn đã xuất bản các tiểu thuyết: “Động thổ”, “Nội tướng”, “Kẻ truy sát”; các tập truyện ngắn: “Tuần trăng mật”, “Mái nhà xưa”, “Đêm Noel”, “Người yêu đi lấy chồng”, “Mùa trái mù u”, “Trả gươm”, “Vai mang đãy bạc”, “Đám cưới tháng bảy”, “Tết đảo”, “Bản tình ca của những người yêu nhau”…Lê Ngọc Minh được đánh giá là cây bút với những truyện ngắn mang hơi thở dồn dập của đời sống hiện đại, những câu chuyện giản dị nhưng giàu tính nhân văn. Chương trình Đọc truyện đêm khuya hôm nay xin được giới thiệu với các bạn một sáng tác mới của nhà văn Lê Ngọc Minh, truyện ngắn "Hot girl". Mời các bạn cùng nghe#Podcast, #truyenngan, #Doctruyen

Thoạt tiên, khi đọc những trang đầu của “Lạc nhịp”, người đọc tưởng chừng sẽ bắt gặp một mô típ quá quen thuộc khi viết về dân tộc thiểu số ở vùng cao. Đó hẳn là một hành trình vượt khó, hoặc một chuyện tình vượt lên hủ tục. Tuy nhiên, “Lạc nhịp” lại là một câu chuyện khác hẳn khi có nhân vật chính là một người đồng tính. Lớn lên giữa núi rừng cùng cô bạn xinh đẹp Thẩm Hoa, cuộc đời A Phái dường như đã được định sẵn là trở thành chồng, thành cha. Tuy nhiên, thay vì chôn vùi bản năng, anh đã luôn trăn trở, băn khoăn, để rồi dũng cảm vượt lên mọi định kiến. Nhìn chung, đây là một truyện ngắn được viết chắc tay. Tác giả cũng rất chú ý tới việc đặc tả diễn biến tâm lí của nhân vật chính: từ hoài nghi, mặc cảm, thậm chí xấu hổ đến khi có ý thức rõ ràng về giới tính và lựa chọn của mình. Đặt bên cạnh các tác phẩm chung đề tài, “Lạc nhịp” cũng là một truyện ngắn giàu tính nhân văn khi không xây dựng nhân vật đồng tính với nhiều nét tính cách thái quá, ngoa ngoắt, điệu đà… Điều này cũng giúp truyện không sa vào một khuôn mẫu máy móc, thậm chí là một cái nhìn đầy định kiến về giới tính thứ ba. Kết truyện sáng cũng là một điểm cộng, giúp “Lạc nhịp” nhận được nhiều thiện cảm của độc giả.

Yêu nghề viết, say mê văn hóa các dân tộc bản địa Tây Nguyên, gần 20 năm cầm bút, nữ nhà văn Niê Thanh Mai người dân tộc Ê Đê đã mang đến cho bạn đọc cả nước những trang văn đầy trăn trở, day dứt về những thân phận người trong dòng chảy biến đổi văn hóa. Ở đó có sự dùng dằng níu giữ nguồn cội, có sự va đập, đứt gãy văn hóa khi bứt phá để hội nhập. Nhà văn Niê Thanh Mai hiện là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Đắk Lắk; Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam. Trong sự nghiệp viết văn, chị đã có nhiều giải thưởng như: Giải tác giả trẻ của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2005 với tập truyện ngắn “Suối của rừng”, giải Nhì của Tạp chí Văn nghệ Quân đội năm 2006 trao cho truyện ngắn “Giữa cơn mưa trắng xóa” và “Cửa sổ không có chắn song”. Chương trình Đọc truyện đêm khuya hôm nay gửi đến quý vị và các bạn truyện ngắn “Đêm dài hun hút” của nhà văn Nie Thanh Mai