Πόσο θα πληρώνουμε τελικά για να πιούμε έναν καφέ και να πάρουμε μια σοκολάτα;

Σε αυτό το επεισόδιο των The Food Processors, βουτάμε στην αληθινή ιστορία πίσω από την εκτόξευση της τιμής του καφέ και του κακάο.

Συζητήσαμε για τους βασικούς λόγους πίσω από τη ραγδαία αύξηση της τιμής του καφέ και του κακάο παγκοσμίως, και το πώς αυτό επηρεάζει τις επιλογές των καταναλωτών.

Αναλύσαμε πώς η κλιματική αλλαγή πλήττει τις βασικές χώρες παραγωγής, μειώνοντας τη σοδειά και υποβαθμίζοντας την ποιότητα. Παράλληλα, το αυξημένο κόστος παραγωγής, οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και η κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές δημιουργούν αλυσιδωτές ανατιμήσεις που φτάνουν μέχρι τον τελικό καταναλωτή.

Συζητήσαμε επίσης το πώς αυτές οι πιέσεις έχουν οδηγήσει σε νέες καταναλωτικές τάσεις, όπως η στροφή προς ποιοτικό καφέ για το σπίτι, η ανάπτυξη των bean-to-bar σοκολατών, και η γενικότερη αναζήτηση για προϊόντα υψηλότερης ποιότητας και ηθικής παραγωγής (UTZ, RFA).

Τέλος, τονίσαμε ότι κάθε φλιτζάνι καφέ ή σοκολάτας κουβαλάει σήμερα μια πολύπλοκη παγκόσμια ιστορία — και οι καταναλωτές, πιο ενημερωμένοι από ποτέ, επηρεάζουν πλέον ουσιαστικά τις τάσεις της αγοράς.

Καλή μας ακρόαση

Απο τους βασικούς ορισμούς που επικρατούν για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι τα «σκευάσματα συστατικών, που χρησιμοποιούνται κυρίως από την βιομηχανία και που παρασκευάζονται με μια σειρά βιομηχανικών διεργασιών, πολλές από τις οποίες απαιτούν εξειδικευμένο εξοπλισμό και τεχνολογία. Επιπλέον, ο ορισμός της NOVA για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνει τον σκοπό της επεξεργασίας: κυρίως για τη μεγιστοποίηση του κέρδους με χαμηλό κόστος συστατικά και μεγάλη διάρκεια ζωής στο ράφι. Τα UPF λοιπόν έχουν παρατεταμένη διάρκεια ζωής, βελτιωμένη γεύση και έχουν επιτρέψει οικονομικά αποδοτική μαζική παραγωγή,και έτσι έχουν γίνει αρκετά ελκυστικά για τους καταναλωτές.Σε ορισμένες χώρες υψηλού εισοδήματος όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, τα UPF αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος της διατροφικής ενέργειας (περίπου 50%)

Τέτοια τρόφιμα περιέχουν συστατικά που γενικώς δεν έχουμε στο ράφι του σπιτιού μας.

Σύμφωνα με την ταξινόμηση της NOVA υπάρχουν 4 κατηγορίες επεξεργασίας τροφίμων

1. Μη επεξεργασμένα/ ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως φρέσκα φρούτα, λαχανικά, καρποί κ.α

2.Επεξεργαμσένα προιοντα που χρησιμοποίούνται στην μαγειρική όπως βούτυρο,λάδι κ.α

3. Επεξεργασμένα τρόφιμα όπως τυρί,ψωμί κ.α

4. Υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα όπως πίτσα, αναψυκτικά κ.α

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν κινδύνους θνησιμότητας που συνδέονται με την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.

- Οι μελέτες δείχνουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών που καταναλώνουν Ultra processed foods (UPF), που εκτείνονται από μη μεταδοτικές νόσους, όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, οι χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού, οι ψυχικές διαταραχές, οι νευρολογικές διαταραχές ή ο καρκίνος έως γνωσιακά προβλήματα για τα παιδιά.

Αν και υπάρχουν αρκετές αντιδράσεις για το σύστημα ταξινόμησης της NOVA όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά??

Καλή μας ακρόαση

Ο όρος σάκχαρα περιλαμβάνει τόσο τα σάκχαρα που βρίσκονται εκ φύσεως στα τρόφιμα (π.χ. φρουκτόζη στα φρούτα και λακτόζη στο γάλα) όσο και τα ελεύθερα και πρόσθετα σάκχαρα τα οποία βρίσκονται στη ζάχαρη, το μέλι, τα σιρόπια, του χυμούς φρούτων και όσα προστίθενται στα τρόφιμα κατά την διάρκεια της παρασκευής τους. Πλήθος ερευνών έχει δείξει ότι η αυξημένη πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων σχετίζεται με την ανάπτυξη οδοντικής τερηδόνας και την εμφάνιση χρόνιων μεταβολικών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένης και της παχυσαρκίας, τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης ΠΑΜΕΔΥ κατά την περίοδο 2013-2015 σε παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα, ο κίνδυνος να είναι ένα παιδί υπέρβαρο είναι 2,5 φορές υψηλότερος εάν καταναλώνει ≥10% των συνολικών θερμίδων από πρόσθετα σάκχαρα, σε σύγκριση με τα παιδιά που καταναλώνουν <10%.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων μέχρι 10% της συνολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας (αντιστοιχεί σε πρόσληψη περίπου 50γρ ελεύθερων σακχάρων ημερησίως από όλες τις τροφές) για τα παιδιά και τους ενήλικες, με πρόσθετα οφέλη όταν η πρόσληψη μειωθεί πέραν του 5% της συνολικής ημερήσια προσλαμβανόμενης ενέργειας. Σύμφωνα με τις εθνικές διατροφικές συστάσεις για παιδιά και εφήβους, συνιστάται η όσο το δυνατόν μικρότερη κατανάλωση ζάχαρης, σακχαρούχων γλυκαντικών υλών και προϊόντων που τα περιέχουν. Επίσης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή κατανάλωσης αναψυκτικών, ενεργειακών ποτών και χυμών με πρόσθετα σάκχαρα. Όσον αφορά στην κατανάλωση χυμού φρούτων αυτός μπορεί να καταναλωθεί καθημερινά εφόσον είναι 100% φυσικός χυμός και με την σύσταση να μην ξεπερνά τα 120ml ημερησίως (ισοδυναμεί με 1 μερίδα φρούτου). Οι οδηγίες δίνουν έμφαση στην προτίμηση κατανάλωσης ολόκληρων φρούτων σε σχέση με τους χυμούς φρούτων.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πηγές ελεύθερων σακχάρων αποτελούν (εκτός της κοινής ζάχαρης) το μέλι, τα σιρόπια και προϊόντα ζαχαροπλαστικής, τα αναψυκτικά με ζάχαρη, οι χυμοί φρούτων και νέκταρ φρούτων, το ζαχαρούχο αρωματισμένο γάλα, τα ζαχαρούχα επιδόρπια γάλακτος και τα είδη αρτοποιίας. Οι καταναλωτές θα πρέπει να εκπαιδευτούν στην ανάγνωση των ετικετών των τροφίμων, ώστε να αναγνωρίζουν τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα.