Waar het precies uit bestaat weten we nog steeds niet, maar astronomen vinden wel steeds meer plaatsen in het heelal waar donkere materie huist. Zo ook in het Perseus cluster.

Astronomers discover dark matter bridge linking colliding galaxies:

https://www.space.com/the-universe/astronomers-discover-dark-matter-bridge-linking-colliding-galaxies-this-is-the-missing-piece-weve-been-looking-for

Direct Evidence of a Major Merger in the Perseus Cluster:

https://arxiv.org/pdf/2405.00115

Subaru telescoop:

https://subarutelescope.org/en/

SDSS:

https://www.sdss.org/

Hemelkalender 2025:

https://www.vvs.be/bestel-de-hemelkalender

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dinsdag 22 april 2025, de dag dat deze aflevering online gaat, is de Dag van de Aarde. Het is de hoogste tijd dat we de toekomst van deze planeet eindelijk serieus gaan nemen en niet meer meegaan in de gekte van enkelingen, voor wie egocentrisme en kapitalisme de boventoon voeren. Een mooi initiatief dat aansluit bij de Dag van de Aarde is de Blue Dot flag. Een vlag, een symbool, van onze aarde. De Blauwe Stip wil een verenigend, niet-politiek symbool van hoop zijn, voor iedereen die zich verbonden voelt met deze prachtige planeet. In deze aflevering hoort u een interview met initiatiefnemer Tijs Bonekamp.

The Blue Dot flag:

https://www.bluedotflag.org/

Earth day 2025:

https://www.earthday.org/earth-day-2025/

Ape to Zebra:

https://www.apetozebra.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Populatie III sterren zijn op dit moment nog een hypothese. Maar astronomen zijn er wel naar op zoek, omdat ze een missende schakel representeren in onze kennis over de geschiedenis van het heelal. In deze aflevering kijken we samen wat populatie I, II en III sterren eigenlijk zijn en behandelen we een intrigerend nieuwsbericht dat hier betrekking op heeft.

Ecology, Fitness, Evolution: New Perspectives on Categorization:

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5055127/

Population III:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/P/Population+III

Nebular dominated galaxies: insights into the stellar initial mass function at high redshift:

https://academic.oup.com/mnras/article/534/1/523/7697173

Webb discovers 'weird' galaxy with gas outshining its stars:

https://ras.ac.uk/news-and-press/research-highlights/webb-discovers-weird-galaxy-gas-outshining-its-stars

Openstax:

https://openstax.org/subjects/science

De Engelse teksten werden voorgelezen door Rachel Erin Harbison.

De afbeelding bij deze aflevering is credit NASA, ESA, CSA, STSCI, A. Cameron (University of Oxford) licence cc-by-4.0-int.

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

De oudste kunstmaan die om onze aarde cirkelt is Vanguard 1. Niet dat het apparaat nog werkt, maar 67 jaar na de lancering beginnen mensen zich af te vragen of we deze satelliet niet terug moeten halen. Leuk, voor in een museum.

Orbiting now:

https://orbit.ing-now.com/

What happens to satellites at the end of the life?

https://www.satnavi.jaxa.jp/en/satellite-knowledge/trivia/lifetime/index.html

Vanguard 1 is the oldest satellite orbiting Earth. Scientists want to bring it home after 67 years:

https://www.space.com/space-exploration/launches-spacecraft/vanguard-1-is-the-oldest-satellite-orbiting-earth-scientists-want-to-bring-it-home-after-67-years

Vanguard 1:

https://en.wikipedia.org/wiki/Vanguard_1

Online satellite tracking :: Vanguard 1:

https://www.satflare.com/track.asp?q=00005

N2YO :: Vanguard 1:

https://www.n2yo.com/satellite/?s=5

Vanguard 1 gespot door een amateur astronoom:

https://www.youtube.com/watch?v=YOUk3TytcwQ

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Misschien moet ik eens ophouden met die "click bait" titels, nietwaar? Maar hoe dat ook zij, een recente waarneming schudt ons begrip van de evolutie van het heelal weer eens flink door de war. Voor wie denkt dat astronomen daar ongelukkig van worden: integendeel! "Inching forward, ever so slowly" is wat wetenschap is.

Cosmic Reionization:

https://webbtelescope.org/contents/media/images/2020/37/4697-Image

Witnessing the onset of reionization through Lyman-α emission at redshift 13:

https://www.nature.com/articles/s41586-025-08779-5

Identification and properties of intense star-forming galaxies at redshifts z>10:

https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/2212/2212.04480.pdf

# Plot z versus leeftijd van het heelal.

import numpy as np
import matplotlib.pyplot as plt
from astropy.cosmology import Planck18
from matplotlib.ticker import ScalarFormatter

# Array of redshift values
z_values = np.logspace(-2, 4, 1000) # From z=0.01 to z=10,000

# Calculate the age of the universe at each redshift
age_values = [Planck18.age(z).value for z in z_values]

plt.figure(figsize=(10, 6))
plt.plot(z_values, age_values, 'b-', linewidth=2)
plt.xscale('log')
plt.xlabel('Redshift (z)', fontsize=12)
plt.ylabel('Leeftijd van het heelal (Gyr)', fontsize=12)
plt.title('Leeftijd van het heelal als een functie van redshift (z)', fontsize=14)
plt.grid(True, which="both", ls="-", alpha=0.2)
plt.gca().xaxis.set_major_formatter(ScalarFormatter())

# Mark some important redshifts
important_z = [0, 1, 5, 10, 100, 1000]
important_ages = [Planck18.age(z).value if z > 0 else Planck18.age(0.001).value for z in important_z]

# Annotate the current age of the universe (z=0)
plt.scatter([0.01], [Planck18.age(0.01).value], color='red', s=50, zorder=5)
plt.annotate(f'Vandaag: {Planck18.age(0).value:.1f} Gyr',
xy=(0.01, Planck18.age(0.01).value),
xytext=(0.02, Planck18.age(0.01).value - 1),
arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

# Some other interesting cosmic epochs
plt.scatter([7.5], [Planck18.age(7.5).value], color='green', s=50, zorder=5)
plt.annotate('Eerste sterrenstelsels (~z=7-10)',
xy=(7.5, Planck18.age(7.5).value),
xytext=(10, Planck18.age(7.5).value + 0.5),
arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

plt.scatter([1100], [Planck18.age(1100).value], color='orange', s=50, zorder=5)
plt.annotate('CMB (~z=1100)',
xy=(1100, Planck18.age(1100).value),
xytext=(500, Planck18.age(1100).value + 0.1),
arrowprops=dict(arrowstyle='->'))

# Show the plot with tight layout
plt.tight_layout()
plt.show()

# Print a table!
print("Redshift (z) | Leeftijd van het heelal (Gyr)")
print("-------------------------------")
for z in [0, 0.1, 0.5, 1, 2, 5, 10, 50, 100, 1000, 1100]:
age = Planck18.age(z).value
print(f"{z:11.1f} | {age:6.3f}")

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Nou, dat klinkt toch alsof er leven bestaat op een ander hemellichaam. Maar helaas, die conclusie kunnen we nog niet trekken. Toch is dit weer een aardig wetenswaardigheidje over de rode planeet.

Curiosity:

https://science.nasa.gov/mission/msl-curiosity/

Long-chain alkanes preserved in a Martian mudstone:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2420580122

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Onlangs werden 128 nieuwe manen bij Saturnus bevestigd. Wat moeten we daar nou weer van denken?

Saturn now has a ridiculous number of moons;

https://www.nationalgeographic.com/science/article/saturn-new-moons-record

Recent MPECs:

https://www.minorplanetcenter.net/mpec/RecentMPECs.html

2025 Discovery of more Saturnian Moons:

https://phas.ubc.ca/2025-discovery-more-saturnian-moons

With a total now of 274 known moons, Saturn leads all of the planets by far:

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/its-official-saturn-has-128-new-moons/

Measurement and implications of Saturn’s gravity field and ring mass:

https://www.science.org/doi/10.1126/science.aat2965

Saturn Hasn’t Always Had Rings:

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/saturn-hasnt-always-had-rings/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Althans, dat is de theorie. In deze aflevering kunt u horen hoe de vork in de steel zit.

Runaway Stars Reveal Hidden Black Hole In Milky Way’s Nearest Neighbor:

https://www.cfa.harvard.edu/news/runaway-stars-reveal-hidden-black-hole-milky-ways-nearest-neighbor

Hypervelocity Stars Trace a Supermassive Black Hole in the Large Magellanic Cloud:

https://arxiv.org/pdf/2502.00102

Implications of recent measurements of the Milky Way rotation for the orbit of the Large Magellanic Cloud:

https://academic.oup.com/mnrasl/article/392/1/L21/974614

GAIA satelliet:

https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Gaia_overview

Interactief GAIA satelliet 3D-model:

https://scifleet.esa.int/model/gaia/

Grote Magelhaense Wolk:

https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2018/04/Large_Magellanic_Cloud

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0