In deze bijzondere aflevering duiken we in een aangrijpend stuk vrijmetselaarsgeschiedenis dat zelden belicht wordt.

Eddy, initiatiefnemer en voorzitter van Stichting Zikaron, neemt ons mee in zijn missie om Joodse vrijmetselaars die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vermoord, uit de anonimiteit te halen. Door het plaatsen van struikelstenen (Stolpersteine) voor hun laatste woonadressen krijgen deze mensen letterlijk hun naam terug.

Het verhaal van deze stenen begint bij de Duitse kunstenaar Gunter Demnig en heeft zich als een olievlek over Europa verspreid. Inmiddels liggen er zo'n 120.000 van deze kleine messing gedenkplaten in trottoirs door heel Europa. Achter elke steen schuilt een persoonlijk verhaal – van tandartsen, juristen, ondernemers en kunstenaars die volledig deel uitmaakten van de samenleving voordat ze er "uitgerukt werden".

Bijzonder pijnlijk is de ontdekking dat veel Joodse vrijmetselaars tijdens de oorlog nauwelijks hulp kregen van hun broeders. Ze droegen een dubbel label – Joods én vrijmetselaar – wat hen extra kwetsbaar maakte voor de gedachtegang van het naziregime. Sommigen probeerden te vluchten, anderen probeerden hun identiteit te verhullen, maar voor velen was er geen ontsnapping mogelijk.

Eddy's zoektocht naar familieleden van deze vermoorde broeders laat ook zien hoe compleet de vernietiging was: van de meesten is niemand meer over om hun verhaal te vertellen. "De tragedie is groot en werkt anoniem nog steeds door," zoals Eddy het treffend verwoordt.

Luister naar dit indringende gesprek over herinnering, plicht en de blijvende wonden van een geschiedenis die nog altijd voelbaar is.

Stichting Zikaron - https://www.stichtingzikaron.nl/

Struikelstenen / stolpersteine - https://nl.wikipedia.org/wiki/Stolpersteine

Gunter Demnich - https://nl.wikipedia.org/wiki/Gunter_Demnig

Uitgeverij FAMA - https://www.uitgeverijfama.nl/

Levi Lassen Stichting - https://www.levilassen.nl/

De slag om de Grebbeberg - https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_de_Grebbeberg

80 jarige oorlog - https://historiek.net/tachtigjarige-oorlog-opstand-nederlanden/63289/

Rotterdam Philharmonisch Orkest - https://www.rotterdamsphilharmonisch.nl/het-orkest

Stolpersteine App - https://stolpersteine.app/

Support the show

🙋‍♂️ Ik vind het leuk als je contact met me opneemt. Dat kan via:
📧 E-mail - vrijmetselaarspodcast@gmail.com
📸 Instagram - VrijmetselaarsPodcast
👍 Facebook - VrijmetselaarsPodcast

📰 Substack - VrijmetselaarsPodcast

🧑‍💻 Website - https://vrijmetselaarspodcast.buzzsprout.com

🫙Luister je graag naar de Vrijmetselaars Podcast en wil je een fooi geven? Dat kan! Ga naar Fooienpod en doneer vrijblijvend éénmalig of maandelijks een zelf te bepalen bedrag. Alvast bedankt!

Wanneer culinaire kunst en eeuwenoude broederlijke tradities samenkomen, ontstaat een goed gesprek over symboliek, smaak en betekenisvolle ervaringen. Een meester-patissier en meester-ijsbereider, die tevens vrijmetselaar is, neemt ons mee in zijn unieke wereld waar desserts verhalen vertellen en rituelen versterken.

Met passie beschrijft hij hoe hij een bijzonder nagerecht heeft ontwikkeld voor de aanstaande inwijding van een nieuwe broeder in zijn loge. Dit is geen gewoon dessert – het is een zorgvuldig samengesteld kunstwerk dat de kern van vrijmetselaarsymboliek verweeft met culinaire principes. Iedere component vertelt een verhaal: cremeux van bosvruchten, bittere chocolade met zeezout, een pistachegebakje, en een honingkoekje in de vorm van een bijenraat. De presentatie op een ruw stenen bord symboliseert de "ruwe steen" terwijl het dessert zelf rust op glad porselein – een subtiele verwijzing naar het vrijmetselaarsideaal van persoonlijke verfijning.

We duiken ook in de historische rol van de "hof- en keldermeester" binnen vrijmetselaarsloges, en ontdekken waarom keukens traditioneel in kelders waren gevestigd. Hidde deelt zijn filosofie over smaakbeleving, waarin hij uitlegt dat een werkelijk geslaagd gerecht een perfecte dynamiek bereikt tussen de vijf basissmaken – zoet, zuur, zout, bitter en umami – aangevuld met contrasterende texturen en visuele elementen.

Misschien wel het meest intrigerende inzicht komt aan het einde wanneer we leren dat het woord "restaurant" is afgeleid van "restaureren" of herstellen. In vrijmetselaarsmaaltijden gaat het niet alleen om het vullen van de maag, maar om het voeden van de geest en het herstellen van onderlinge verbindingen door betekenisvolle gesprekken.

Support the show

🙋‍♂️ Ik vind het leuk als je contact met me opneemt. Dat kan via:
📧 E-mail - vrijmetselaarspodcast@gmail.com
📸 Instagram - VrijmetselaarsPodcast
👍 Facebook - VrijmetselaarsPodcast

📰 Substack - VrijmetselaarsPodcast

🧑‍💻 Website - https://vrijmetselaarspodcast.buzzsprout.com

🫙Luister je graag naar de Vrijmetselaars Podcast en wil je een fooi geven? Dat kan! Ga naar Fooienpod en doneer vrijblijvend éénmalig of maandelijks een zelf te bepalen bedrag. Alvast bedankt!

Wat vertellen menukaarten over onze geschiedenis, identiteit en cultuur? In deze aflevering praat ik met Hidde, een veelzijdig persoon die naast vrijmetselaar ook meester patissier, meester ijsbereider, schilder en dichter is. Met passie en expertise neemt hij ons mee op een tijdreis door de wereld van broedermalen – de traditionele maaltijden die vrijmetselaars na hun bijeenkomsten nuttigen.

Vanuit de studiezaal van het Vrijmetselarijmuseum, waar Hidde historische menukaarten digitaliseert, ontdekken we samen de rijke traditie van deze maaltijden. Van prachtige zijden spijslijsten uit 1876 met "potage tortue à l'américain" (schildpaddensoep) tot handgeschilderde menukaarten uit de jaren '30 – elk document vertelt een verhaal dat verder gaat dan alleen wat er gegeten werd.

We duiken in de kleurrijke terminologie van het broedermaal. Wist je dat vrijmetselaars hun glazen "kanons" noemen, rode wijn “rood kruit" en servetten "vaandels"? Deze taal, samen met de "tafelwetten" die het gedrag reguleren, geeft deze maaltijden een rituele dimensie die perfect aansluit bij de symboliek die zo kenmerkend is voor de vrijmetselarij.

Hidde legt uit hoe deze menukaarten niet alleen culinaire documenten zijn, maar ook tijdcapsules die maatschappelijke, culturele en culinaire ontwikkelingen weerspiegelen. Zo zien we hoe na 1914, met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, menukaarten plotseling van Frans naar Nederlands veranderden – een directe weerspiegeling van breed maatschappelijk sentiment.

Zijn boodschap is krachtig: "Geschiedenis maak je elke dag." Hij roept vrijmetselaars op om ook hedendaagse broedermalen te documenteren, hoe eenvoudig ook. Want wat nu alledaags lijkt, wordt over vijftig jaar een kostbaar historisch document.

Archieven VM museum - https://collecties.vrijmetselarijmuseum.nl/results

Studentenjaren Juliana - https://www.koninklijkhuis.nl/leden-koninklijk-huis/in-memoriam/koningin-juliana/jeugd-en-studie

Koninklijk huis archieven - https://www.koninklijkeverzamelingen.nl/

Constituties van Anderson - https://nl.wikipedia.org/wiki/Ordegrondwet

Kanons / kanonnen - https://www.dbnl.org/tekst/_taa014200301_01/_taa014200301_01_0161.php

Brooddronkenheid - https://nl.wiktionary.org/wiki/brooddronken

Maison Krul - https://nl.wikipedia.org/wiki/Maison_Krul

Macaron de Paris - https://myparisitinerary.com/nl/beste-macarons-in-Parijs/

Umami -

Support the show

🙋‍♂️ Ik vind het leuk als je contact met me opneemt. Dat kan via:
📧 E-mail - vrijmetselaarspodcast@gmail.com
📸 Instagram - VrijmetselaarsPodcast
👍 Facebook - VrijmetselaarsPodcast

📰 Substack - VrijmetselaarsPodcast

🧑‍💻 Website - https://vrijmetselaarspodcast.buzzsprout.com

🫙Luister je graag naar de Vrijmetselaars Podcast en wil je een fooi geven? Dat kan! Ga naar Fooienpod en doneer vrijblijvend éénmalig of maandelijks een zelf te bepalen bedrag. Alvast bedankt!