Bitwa o Anglię (lato–jesień 1940 r.) była serią zaciętych walk powietrznych między Royal Air Force a Luftwaffe ✈. Po upadku Francji Wielka Brytania 🇬🇧 walczyła samotnie, odpierając naloty i przygotowania Niemców do planowanego desantu. W walkach uczestniczyli także polscy lotnicy 🇵🇱 – początkowo w brytyjskich dywizjonach, a od września w jednostkach takich jak słynny Dywizjon 303 i Dywizjon 302. Polacy latali na Spitfire’ach i Hurricane’ach, a ich umiejętności, wypracowane jeszcze w Dęblinie, czyniły ich skutecznymi przeciwnikami. Najskuteczniejszy był Stanisław Skalski z 18 potwierdzonymi zestrzeleniami 🎯. Choć to Brytyjczycy ponieśli główny ciężar walk, polskie dywizjony należały do najskuteczniejszych w RAF-ie. Bitwa zakończyła się jesienią 1940 r., a alianckie lotnictwo walczyło do końca II wojny światowej 🌍⚔.

Wał Pomorski 🏰, system niemieckich umocnień od Darłowa po Wałcz, był w 1945 r. celem I Armii Wojska Polskiego 🇵🇱 dowodzonej przez gen. Stanisława Popławskiego. Początkowo Polacy, źle wyposażeni i wyczerpani, atakowali w trudnych zimowych warunkach ❄, ponosząc ciężkie straty. Walki były brutalne, a oddziały Waffen-SS dopuściły się zbrodni wojennych, m.in. w Podgajach 🔥. Przełamanie nastąpiło dopiero przy wsparciu artylerii i lotnictwa, otwierając drogę na całe Pomorze. W historii zapisał się epizod z 1 marca 1945 r. – ostatnia szarża polskiej kawalerii 🐎, w której wzięło udział 180 ułanów. Szacowane straty to ok. 2000 poległych i 2800 rannych po stronie polskiej oraz nawet 8000 po stronie niemieckiej ⚔. Wał Pomorski pozostał symbolem ofiary i determinacji żołnierzy.

W tym wyjątkowym odcinku cofamy się o tysiąc lat, do narodzin Królestwa Polskiego. Gościem audycji jest dr Bartłomiej Dźwigała z UKSW, który wyjaśnia, dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego była czymś więcej niż politycznym wydarzeniem – była aktem sakralnym, symbolem suwerenności i początkiem trwającej po dziś dzień idei jednej, niepodzielnej Polski. Rozmawiamy także o koronacji Mieszka II, znaczeniu metropolii gnieźnieńskiej oraz długiej walce o niepodległość w cieniu cesarstwa niemieckiego.

👑 Koronacja Chrobrego (1025) – sakralny akt i symbol niezależności 🕊️ Namaszczenie królewskie – łaska Boża i misja prowadzenia wiernych 📖 Zjazd gnieźnieński (1000) – fundament niezależnej metropolii ✝️ Król = nowy Dawid – symboliczne odwołanie do Starego Testamentu ⚔️ Walka o suwerenność – miecz, korona i Kościół przeciw cesarstwu 📜 Koronacja Mieszka II – ciągłość królewskiej idei 🛡️ Konrad II i rozbicie dzielnicowe – próba osłabienia Polski 🏰 Królestwo przetrwało – duch jedności powraca w historii ⛪ Metropolia gnieźnieńska – filar polskiej niezależności 🇵🇱 Idea jednej Polski – od Chrobrego po współczesność

Bataliony Chłopskie to jedna z mniej znanych formacji konspiracyjnych II wojny światowej. Choć liczyły ponad 100 tys. żołnierzy i miały realny wpływ na losy wielu regionów Polski, przez dekady pozostawały w cieniu innych organizacji. W rozmowie z dr. Adamem Buławą z UKSW odkrywamy ich genezę, działalność, relacje z Armią Krajową i dramatyczne losy powojenne. To historia złożona, pełna paradoksów, współpracy, walki i zdrad.

🌾 Bataliony Chłopskie – zapomniana siła polskiego podziemia 🛡️ Obrona Zamojszczyzny i walka z UPA na Wołyniu 🚂 Akcje sabotażowe: pociągi, więzienia, własowcy na Wiśle 📜 Umowa scaleniowa z AK – częściowa i niepełna 🏞️ Silna obecność na wsi, ale też działalność w miastach ⚔️ Po wojnie – niektórzy w MO, inni w PSL, część w podziemiu 📉 Komunistyczna propaganda: BCh jako „brat AL”, AK w cieniu 🪖 Żołnierze wyklęci z BCh – m.in. Topór, Mściciel 🔫 Rodzima broń – unikatowy pistolet maszynowy BCh 📚 Historia złożona, warta przypomnienia – nie tylko dla historyków

Czy II wojna światowa naprawdę zakończyła się w maju 1945 roku? W tej audycji Anna Niebielska i Hubert Bojarski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL obalają popularne mity dotyczące końca wojny. Rozmawiają o zapomnianym froncie azjatyckim, powojennej walce w Polsce, paradoksach „zwycięstwa” i trudnym losie polskich żołnierzy. To historia złożona, pełna niuansów i niewygodnych prawd.

🗓️ Maj 1945 – koniec wojny tylko w Europie? 🎌 Wojna na Pacyfiku – trwała aż do września 1945 🇵🇱 Polska po wojnie – nowa okupacja, walka podziemia 🧱 Żelazna kurtyna – gorzkie zwycięstwo i podział Europy 🎖️ Polacy w każdej armii – Anders, Maczek, lotnictwo, partyzanci 🏴‍☠️ Zwycięzcy i przegrani – Rosja, USA, Niemcy, a gdzie Polska? 🇬🇧 Brytyjskie rozczarowanie – brak emerytur i parady dla Polaków ⚖️ Historia pełna paradoksów – byliśmy po stronie zwycięzców, ale... 🧠 Jedna wojna z antraktem – jak mawiał marszałek Foch i prof. Wieczorkiewicz 📻 Refleksja i pamięć – o tych, którzy walczyli i zostali zapomniani

W audycji „Spacerem przez historię” cofamy się do 10 kwietnia 1525 roku – dnia słynnego hołdu pruskiego 🤝. Gość programu, Tomasz Szumański z Muzeum Wojska Polskiego, opowiada o politycznym i symbolicznym znaczeniu tego wydarzenia 🏰. Dlaczego książę Albrecht klękał przed królem Zygmuntem I Starym? Czy ten akt naprawdę zakończył wojny z Krzyżakami ⚔️? Poznaj tło traktatu krakowskiego 📜, losy Prus Książęcych i późniejsze błędy polityczne, które doprowadziły do wzrostu potęgi Hohenzollernów i rozbiorów Polski 🦅. Zajrzyj też za kulisy obrazu Matejki i odkryj, co na płótnie jest zgodne z historią, a co artystyczną wizją 🎨.

W sercu Warszawy, pod połamanymi kolumnami dawnego Pałacu Saskiego, znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza – miejsce pełne historii i emocji 🕯️. W audycji „Spacerem przez historię” rzecznik Muzeum Żołnierzy Wyklętych Hubert Bojarski opowiada o genezie tego symbolu 🇵🇱, idei upamiętniania bezimiennych poległych 🪖, polskich Termopil pod Zadwórzem ⚔️ oraz tym, co czyni to miejsce wyjątkowym na mapie Warszawy. Poznaj wielowarstwową historię miejsca, które przetrwało wojnę i dziś przypomina o heroizmie i cenie wolności 🔥.

W audycji „Spacerem przez historię” wracamy do tragicznych wydarzeń z kwietnia 1940 roku – zbrodni katyńskiej, w której z rąk Sowietów zginęło ponad 22 tys. polskich oficerów, urzędników, lekarzy, księży i inżynierów ⚰️. Hubert Bojarski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL opowiada o motywach Stalina 🛑, roli kapelanów różnych wyznań ✝️☪️✡️ oraz grze NKWD prowadzonej wobec polskich jeńców 🎭. Choć minęły dekady, Rosja wciąż neguje prawdę o Katyniu. Wciąż nie znamy pełnej listy ofiar, a wiele miejsc kaźni pozostaje nieodkrytych 🕳️. To audycja o pamięci, która nie gaśnie 🕯️.