Czy Mołdawia może stać się nową gwiazdą europejskiej turystyki? Choć kraj ten zmaga się z masową emigracją i drastycznymi zmianami klimatu, lokalni przedsiębiorcy znaleźli sposób na rozwój. Stawiają na autentyczność i zrównoważoną turystykę. W 2025 roku liczba gości wzrosła tu o ponad 60 proc. w porównaniu do okresu sprzed pandemii, co plasuje Mołdawię w dziesiątce najszybciej rosnących kierunków według UNWTO.

Ten trend wzmacnia projekt Fundacji HumanDOC, realizowany dzięki wsparciu programu Polska pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Dzięki niemu polskie know-how pomaga przekształcić lokalne tradycje w dochodowe mikrobiznesy – od tropienia wilków po cyfrowe ścieżki edukacyjne w aplikacji EkoApp. Te działania budują odporność społeczeństwa na wpływy zewnętrzne i dają nadziei tym, którzy rozważali wyjazd za granicę. W ten sposób turystyka staje się narzędziem transformacji społecznej, chroniąc jednocześnie dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze mołdawskiej wsi przed „zadeptaniem”.

Współczesna misja wojskowa to nie tylko patrole i wozy bojowe. W południowym Libanie, na nękanym wojną pograniczu z Izraelem, polscy żołnierze w ramach misji UNIFIL przywracają poczucie normalności. Po krwawym konflikcie z końca 2024 roku powracający do domów cywile zastali ruiny, szkoły bez okien, szpitale bez sprzętu i bardzo złe warunki sanitarne. Pomagają im żołnierze sekcji zajmującej się współpracą cywilno-wojskową (CIMIC), którzy realizują projekty współfinansowane w ramach programu Polska pomoc Ministerstwa Sprawa Zagranicznych.

Kpt. Natalia Fiedoruk tłumaczy w jaki sposób fotel dentystyczny podarowany mieszkańcom wioski Haddatha zmienił nastawienie lokalnej społeczności do sił ONZ oraz dlaczego zakup generatorów prądu i budowa wysypisk śmieci poprawiają bezpieczeństwo naszych żołnierzy. CIMIC pomaga Libańczykom odzyskać godność i wiarę w pomoc międzynarodową, cegiełka po cegiełce odbudowując zniszczoną infrastrukturę i międzyludzkie relacje, a równocześnie tworzy "małe bezpieczeństwo" w realiach wielkiego konfliktu.

Inwazja Rosji, mobilizacja, ale także ogromna skala emigracji sprawiły, że Ukraina mierzy się z krytycznym niedoborem rąk do pracy. W odpowiedzi na to wyzwanie, Polska, za pośrednictwem Fundacji Solidarności Międzynarodowej (FSM), aktywnie wspiera projekt "Skills4Recovery" (Kompetencje dla Odbudowy). Program, realizowany w międzynarodowym konsorcjum (m.in. z Niemcami, Estonią i Danią), jest współfinansowany m.in. z programu Polska pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1,17 mln zł w 2024 r. i 3,7 mln zł w 2025 r.).

Program wykracza poza pomoc doraźną. Wspiera systemowe przygotowanie Ukrainy do odbudowy i integracji z UE. Szkolenia, bazujące na polskich doświadczeniach przedakcesyjnych, skupiają się na przekwalifikowaniu dorosłych oraz kształceniu zawodowym młodzieży, by zaspokoić deficyt wykwalifikowanych pracowników technicznych, takich jak spawacze, elektrycy, choć nie tylko. Kluczowym elementem jest wsparcie dla kobiet w "męskich" zawodach oraz pomoc osobom wewnętrznie przemieszczonym, z których aż 45% jest bezrobotnych, podczas gdy 70% firm odczuwa braki kadrowe. "Skills4Recovery" ma także wymiar czysto ludzki, pokazuje Ukraińcom, że ktoś się nimi interesuje, daje nadzieję na przyszłość i buduje kapitał ludzki dla Ukrainy.

Polska pomoc to program polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Realizowany jest w krajach, które mierzą się z kryzysami i wyzwaniami rozwojowymi. To działania, które mają sens i historię, które pokazują, jak pomoc zmienia życie ludzi.

Współpraca międzynarodowa i mądre wsparcie rozwojowe są kluczem do trwałej zmiany. Ideę tę ilustruje projekt Fundacji Ekonomicznej Polska - Afryka Wschodnia, która od lat angażuje się w rozwój przedsiębiorczości i edukacji rolniczej w Tanzanii, u podnóża Kilimandżaro. Założyciele Fundacji, Małgorzata i Robert Zduńczyk, wykorzystali doświadczenia polskiej transformacji gospodarczej do wsparcia lokalnej spółdzielni rolników mleczarzy.

Projekt, finansowany m.in. z programu Polska pomoc MSZ, polega na modernizacji mleczarni i rozwoju rolniczej szkoły zawodowej. Przykładem takich działań są nowe, w tym miejscu, metody żywienia krów i edukacja praktyczna. Pomimo różnic kulturowych, cierpliwe budowanie zaufania i inwestowanie w ludzi przyniosło efekty, a skup mleka wzrósł kilkakrotnie.

Inicjatywa stworzyła stabilne miejsca pracy dla młodych Tanzańczyków, przez co przeciwdziała migracji i wspiera rozwój lokalnego rolnictwa. Długofalowy sukces polega na przekazywaniu odpowiedzialności lokalnym menedżerom, co jest dowodem na to, że pomoc oparta na partnerstwie i budowaniu kompetencji realnie zmienia świat.

Polska pomoc to program polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Realizowany jest w krajach, które mierzą się z kryzysami i wyzwaniami rozwojowymi. To działania, które mają sens i historię, które pokazują, jak pomoc zmienia życie ludzi.

Lekarze kenijskich oddziałów położniczych doceniają pomoc ze strony lekarzy z Polski. Nawet pozornie proste rozwiązania powodują ogromny spadek liczby śmierci noworodków. Marcin Kiszka, lekarz radiolog i prezes Stowarzyszenia "Leczymy z misją" opowiada o jeszcze ambitniejszych planach Polaków. W jednym z najbardziej zaniedbanych zakątków kraju powstał budzący zazdrość system ratownictwa. Nadal wymaga dużo pracy, ale rozwiązanie wdrożone ze wsparciem "Polskiej pomocy" już zaczyna żyć własnym życiem, a po pełnym wdrożeniu może być przełomem, z którego korzystać będą też Polacy.

Organizacje pozarządowe z Polski wspierają zdrowie psychiczne w Ukrainie. Wojna kaleczy nie tylko psychicznie, a pomocy potrzebują nie tylko żołnierze. Szczególnie narażone są tu dzieci. Nawet połowa Ukraińców może potrzebować wsparcia, którego udzielają polskie organizacje pozarządowe realizujące projekty współfinansowane przez program "Polska pomoc".

Magdalena Kudlicka została oddelegowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych do pracy w UNDP, gdzie m. in. wspiera realizację projektów w Mołdawii. Za przykład skutecznych mechanizmów wsparcia uważa Polish Challenge Fund angażujący firmy i instytuty badawcze z Polski. W ramach środków uzyskanych z tego funduszu Jerzy Ślusarczyk, prezes firmy Prote, pomaga wdrożyć własną technologię poprawy jakości oczyszczanych ścieków i zmniejszania ilości osadów. Z kolei Ecobean w innowacyjny sposób wykorzystuje fusy po kawie. Tatiana Arkan, przedstawicielka Business Development Capital z Mołdawii, partnera polskiej firmy, opowiada o projekcie Queen Innovation Challenge, w ramach którego Civitta Polska pomaga nawiązywać kontakty i współpracę między polskimi i mołdawskimi kobietami biznesu.

Dotychczas MSZ przekazał do UNDP kwotę 1,5 mln dolarów na realizację tego rodzaju projektów.

Magdalena Kudlicka was seconded by the Ministry of Foreign Affairs to work for the UNDP, where, among other things, she supports the implementation of projects in Moldova. She considers the Polish Challenge Fund involving companies and research institutes from Poland as an example of effective support mechanisms. Supported by the Fund, Jerzy Ślusarczyk, president of Prote, is helping to implement his own technology to improve the quality of treated wastewater and reduce the amount of sludge. Ecobean is using coffee grounds in an innovative way. Tatiana Arkan, a representative of Business Development Capital from Moldova, a partner of a Polish company Civitta Poland, talks about the Queen Innovation Challenge project, which helps to establish contacts and cooperation between Polish and Moldovan business women.

To date, the Ministry of Foreign Affairs has donated $1.5 million to the UNDP for such projects.