Niet elk netwerk verdient jouw tijd en energie
In deze negende aflevering van de jubileumpodcast duiken we in de complexe wereld van netwerken in de zorg. Waarom zijn netwerken zo tijdrovend? Overvolle agenda's met netwerkbijeenkomsten, de vraag "moet ik hier nou echt bij zijn?", en het gevoel dat men tussen alle ambities laveert zonder dat er echt iets gebeurt. Oemar van der Woerd en Frank Beemer, beiden programmadirecteur van de leergang Regie in Zorgketens en Zorgnetwerken, in gesprek met Wilma van der Scheer.

3 opvallende inzichten:

1. De hovaardij van het netwerk

   "Ons gezamenlijke doel is zó belangrijk dat alle andere belangen futiel zijn geworden."
   -> Waarom jouw andere verantwoordelijkheden er juist toe doen.

2. ‘Your integration is my fragmentation’
   Eyeopener: elke poging tot integratie creëert ergens anders nieuwe fragmentatie.

3. Verantwoordelijk voor een deel = mede-verantwoordelijk voor het geheel
   Deze spanning mag er zijn. Sterker nog: het erkennen hiervan is de basis voor effectieve samenwerking.

   Benieuwd naar welke concrete handelingsperspectieven hieruit volgen?
   Luister de podcast!

Waarom mislukt de helft van alle veranderingen in de zorg?

Ernst Kuipers deelt zijn ervaring met grote transformaties in ziekenhuizen. Met Relinde de Koeijer praat hij over constructief verzet en over hoe het lukte om in het Erasmus MC eenpersoonskamers te realiseren. En: wat kunnen we leren van Singapore? Een eerlijk gesprek over falen, leren en koers houden.

Mislukte innovaties bestaan niet. Want de definitie van een innovatie is de succesvolle toepassing van een nieuw idee. In zijn bijdrage voor de jubileumbundel en de podcast legt Maarten Janssen uit wat het vraagt van een organisatie om innovaties te implementeren. Hij gaat met Wilma van der Scheer in gesprek over hoe je als organisatie ruimte maakt voor innovatie en welke kennis en competenties daarvoor nodig zijn. En over wat opvallend genoeg vaak genoemd wordt als beste innovatie van de afgelopen tijd: het EPD.

Het verschil tussen de operatiekamer en de bestuurskamer: medische teams functioneren anders dan bureaucratische managementstructuren. Dokters 'in the lead' nemen de ongeschreven regels en beginselen die gelden in medische groepen mee naar managementrollen. Dat kan een uitdaging zijn, maar ook kansen bieden. Yolande Witman, van oorsprong arts en nu organisatieadviseur, promoveerde op het onderwerp "De medicus als leider" en schreef een hoofdstuk voor het jubileumboek over dokters in leiderschapsposities. In deze aflevering gaat zij hierover in gesprek met Wilma van der Scheer.

In de vierde aflevering in deze serie "Over zorg besturen" gaat prof. dr. Wilma van der Scheer met prof. dr. Richard Janssen dieper in op het taboe van bijzonder beheer. En op hoe met name toezichthouders zich beter kunnen voorbereiden. Betekent meer ruimte voor ondernemerschap het uit het oog verliezen van publieke waarden? Ook kijken ze naar vernieuwende alternatieven, zoals crowdfunding en institutionele beleggers in plaats van traditionele financiering. Naar onderwijs en woningbouwcorporaties, voor flexibel vastgoedgebruik. En tot slot: kan bijzonder beheer lastige beslissingen soms eenvoudiger maken?

In deze aflevering verkent prof. dr. Richard Janssen met dr. ir. Joost Zuurbier de toename van het financieel risico voor zorgorganisaties en de aandacht die dat verdient in de raad van bestuur. Ze doen dit vanuit de management control uitdaging van een organisatie. Aan bod komen o.a. het inzetten van prikkels (agentschapstheorie), het draaien aan de knoppen binnen de besturingsfilosofie (beheersvariabelen) en de verschillende uitdagingen in kwadranten (typering vraagstelling). Is een Chief Financial Officer (CFO) nodig? En over welke competenties moet het bestuur beschikken?

De samenleving is in transitie: de zorg ook. Met veranderkundige Marco de Witte gaan we in gesprek over het onbehagen, de veranderopgave en de uitdagingen die we tegenkomen in deze transitie. Het systeem is volgens hem alleen te veranderen als we kleine experimenten aangaan, en het leerproces van die experimenten gebruiken om op te schalen. Dat vraagt anders denken over deel en geheel en bouwen aan een gedeelde ambitie.

Conny Helder is nu vooral actief als toezichthouder in de zorg, en heeft in haar leven heel verschillende rollen in de zorgsector vervuld, waaronder zorgbestuurder en minister Langdurige Zorg en Sport. Met Wilma van der Scheer, hoogleraar Leiderschap en Besturing in de Zorg en directeur van Erasmus Centrum voor Zorgbestuur, gaat zij in gesprek over goed bestuur. Dit naar aanleiding van het artikel in de jubileumbundel over 25 jaar onderzoek naar zorgbestuur. Een gesprek over het vervullen van rollen, solidariteit, het delen van verantwoordelijkheid en de patiënt echt centraal stellen.