Hoe functioneert lokale democratie en hoe wordt macht gecontroleerd? In aflevering 39 van de podcast Hoe een koe een haas bespreken we een actueel en belangrijk thema, juist nu het kabinet is gevallen en de verkiezingen voor de deur staan: macht en tegenmacht.

Marius Bakx is gepromoveerd op “Vormen van tegenmacht. Georganiseerd wantrouwen in de lokale democratie.” We gaan in gesprek met Marius en verkennen hoe macht lokaal in balans wordt gehouden: van formele instituties zoals rekenkamers en gemeenteraadscontrole tot informele vormen van tegenmacht – denk aan protesten, lokale media en burgerinitiatieven.

Waarom lokaal? Omdat beslissingen in de eigen gemeente écht impact maken op de leefomgeving: de buurt, straat en dagelijks leven. Sinds het duale bestuursstelsel (2002) is er meer formele controle, maar hoe effectief is dat? En wat doen inwoners ernaast? Marius laat zien dat lokale democratie veel meer is dan officiële kanalen. Er is een kleurrijk palet aan manieren waarop de burger invloed kan uitoefenen én de macht kan bevragen.

Tips uit deze aflevering:

· Eef tipt Mr Bates vs the Post Office | NPO Start

· Jos tipt het boek An Officer and a Spy by Robert Harris | Goodreads

· Maarten tipt het hele oeuvre van Herman de Coninck & Lea Ypi

En verder:

Burgers kunnen meer tegenmacht bieden in lokale democratie | Tilburg University

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen, om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Elke twee weken een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp. Lees meer op brabantkennis.nl/podcast. Geproduceerd door BrabantKennis, gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Democratie is er gewoon. Toch? We mogen in Nederland stemmen voor de lokale en nationale politiek. Is dat democratie? Wat betekent democratie eigenlijk? Wat betekent het voor jou? En hoe gaat het met de democratie… wereldwijd, in Nederland, in Brabant?

In aflevering 38 van Hoe een koe een haas duiken we in de fundamenten van onze democratie. Wat als die niet zo vanzelfsprekend meer zijn? En hoe toekomstbestendig is ons politieke systeem eigenlijk nog – zeker nu het vertrouwen in de politiek afneemt, de opkomst daalt en steeds meer mensen zich niet gehoord voelen?

Samen met Marcia Luyten gaan we op zoek naar antwoorden. Marcia is schrijver, journalist en programmamaker. Ze schreef invloedrijke boeken als Het geluk van Limburg, Democratie is niet voor bange mensen en recent Kiezen voor democratie. Wat kunnen we leren van andere landen waar de democratie onder druk staat? Wat is de rol van macht, representatie en lokale politiek in Brabant? En: wat staat er op het spel?

In dit gesprek verkennen we de relatie tussen toekomstverbeelding en democratische veerkracht. Wat betekent het om toekomstverliefd te zijn in een tijd van angst, wantrouwen en technocratische oplossingen? Een aflevering over stemhokjes, systemen en de stille strijd om zeggenschap – en over wat we zelf kunnen doen om de democratie levend te houden.

Tips uit deze aflevering:

• Marcia tipt Brabant (weer) Toekomstverliefd - jubileumboek BrabantKennis

(28:42) Democratie is niet voor bange mensen van Marcia Luyten

(46:26) Jos tipt Alkibiades van Ilja Leonard Pfeijffer

(48:30) Eef tipt Over tirannie van Timothy Snyder, geïllustreerd door Nora Krug

En wat verder ter sprake kwam:

• David van Reybrouck over burgerberaden
• Eva Rovers en Bureau Burgerberaad

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen, om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Elke twee weken een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp. Lees meer op brabantkennis.nl/podcast. Geproduceerd door BrabantKennis, gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In het verleden hebben grote veranderingen diepe sporen getrokken in het leven van de Tilburgers. Van de opkomst en neergang van de textielindustrie tot de terugtrekkende rol van de katholieke kerk en de impact van technologische vernieuwingen.

Met Maarten van Riel duiken we in het verhaal van Tilburg. Maarten publiceerde eind maart Het verdriet van Tilburg, waarmee hij de Lanciersprijs won. Het boek geeft een uniek inzicht in de sociale en economische geschiedenis van Tilburg — en zelfs breder over Brabant. Deze historische bewegingen verbindt hij op knappe wijze met zijn eigen familiegeschiedenis, waardoor het verhaal persoonlijk én herkenbaar wordt. Geen droge feiten, maar een verhaal over rouw, veerkracht en verandering – over hoe de stad gevormd werd, en nog steeds gevormd wordt. Een aflevering die je niet alleen helpt Tilburg én Brabant beter te begrijpen, maar je ook uitnodigt om met een andere blik naar je eigen omgeving te kijken.

Tips in deze aflevering:

• Eef tipt het boek Het geluk van Limburg van Marcia Luyten
• Jos tipt het boek De achterkant van Nederland van Pieter Tops en Jan Tromp
• Maarten tipt museum De Pont en de activiteiten RoadBurn en Roze Maandag.

En verder:

Hoe Tilburg de textiel overleefde - NRC

Maarten van Riel winnaar van Lanciersprijs 2025 met zijn boek 'Het verdriet van Tilburg' - Tilburg.com

Regionaal Archief Tilburg

TextielMuseum

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen, om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Elke twee weken een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp. Lees meer op brabantkennis.nl/podcast. Geproduceerd door BrabantKennis, gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Brabant staat bekend om zijn gezelligheid, maar in deze aflevering van Hoe een koe een haas duiken we in een kant van de provincie die we niet graag onder ogen zien: de wereld van ondermijning, de drugseconomie en georganiseerde criminaliteit. Geen worstenbroodjes of carnaval, maar verlaten schuren, achterdeuren en onzichtbare netwerken die diep doordringen in de samenleving.

Samen met Tibor Fijnaut van het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertisecentrum) verkennen we de verwevenheid van onderwereld en bovenwereld. Hoe groot is dit probleem eigenlijk? Waarom is samenwerking tussen gemeenten, politie en justitie zo belangrijk? En: wat maakt juist Brabant zo vatbaar voor dit soort criminaliteit? Komt het door onze geschiedenis, onze geografie of onze mentaliteit? Hoe kun je als inwoner beter in de gaten krijgen wat er net buiten beeld gebeurt?

Wat er ter sprake kwam in deze aflevering:

• Eef geeft als luistertip #34 Hoe vertegenwoordig je Brabant in de Tweede Kamer? - met Attje Kuiken
• Eef tipt het boek Van Armoede van Jonah Falke
• Jos noemt de BrabantKennis-publicatie Van onderop - de (on)macht van de gemeenschap
• Tibor tipt de serie Andere Tijden aflevering Van jenever tot amfetamine
• Tibor noemt het boek Narco's in Nederland van Jan Meeus
• Tibor geeft als tip Skip die trip.

En verder:

Lees ook nog eens onze longread Criminaliteit zachte G BrabantKennis

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen. In deze podcast praten we met interessante gasten over belangrijke onderwerpen, zoals nieuwe technologie, nieuwe vormen van democratie en over hoe we met elkaar willen samenleven. En over alles wat we verder nog willen weten over het Brabant van vandaag en morgen. Om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Luister elke twee weken naar een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp.

Op brabantkennis.nl/podcast kun je meer lezen over deze podcast en alle onderzoeken, publicaties en verkenningen waar we in de podcasts aan refereren.

Hoe een koe een haas is geproduceerd door BrabantKennis en gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze aflevering van Hoe een koe een haas, draait het om de kracht van verbeeldingskracht bij het nadenken over de toekomst.

De toekomst is onzeker en lastig te voorspellen. Hoewel data en wetenschap helpen om trends te begrijpen, is het niet altijd voldoende. Kunst en verbeelding kunnen helpen om de mogelijkheden tastbaar en invoelbaar te maken. Voorbeeld is het project Land van Schaarste, waarin toekomstscenario’s van het Brabantse buitengebied via VR werden verbeeld.

Te gast is Eveline van Rijswijk, cabaretière, wetenschapsjournalist en historicus. Eveline zet satire en humor in om maatschappelijke thema’s zoals klimaatverandering aan te kaarten. In haar voorstelling trekt Eveline deze onderwerpen het absurde in, maar ze zet tegelijkertijd aan tot nadenken. Eef en Jos bespreken hoe de aanpak van Eveline verschilt met die van BrabantKennis. Waar BrabantKennis verbeelding vaak inzet als een instrumenteel middel om toekomstscenario’s te schetsen, is de aanpak van een cabaretier vrijer en verrassender. Dit levert inzichten op die je van tevoren misschien niet had bedacht.

Tips die ter sprake kwamen in deze aflevering:

• Eef tipt #4 Hoe een koe een haas - Hoe kan liefde voor Brabant ons helpen - met Marjan Slob.
• Eef tipt De Dag - Beluister #1816 - Hoe het nieuws De Speld lijkt in te halen | Podcasts | NPO Radio 1
• Jos tipt het essay “De wereld en de aarde, hoe houden we het veilig” van de nieuwe denker der Nederlanden David van Reybrouck
• Natuurlijk tippen Eef en Jos ook de voorstelling van Eveline, maandag 28 april in Parktheater Eindhoven!

En verder:

Eveline van Rijswijk – Presentator. Theatermaker. Schrijver.

#1 Hoe een koe een haas - Helpen burgerberaden breuklijnen te overbruggen? - met Eva Rovers

Credits lied:

Tekst & zang: Eveline van Rijswijk Compositie: Evelien KeesmaatMix & Master: Serge Dusault

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen. In deze podcast praten we met interessante gasten over belangrijke onderwerpen, zoals nieuwe technologie, nieuwe vormen van democratie en over hoe we met elkaar willen samenleven. En over alles wat we verder nog willen weten over het Brabant van vandaag en morgen. Om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Luister elke twee weken naar een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp.

Op brabantkennis.nl/podcast kun je meer lezen over deze podcast en alle onderzoeken, publicaties en verkenningen waar we in de podcasts aan refereren.

Hoe een koe een haas is geproduceerd door BrabantKennis en gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze aflevering van Hoe een koe een haas gaat het over de vraag hoe je Brabant vertegenwoordigt in de Tweede Kamer?

De gast van vandaag is Attje Kuiken, voormalig lid van de Tweede Kamer namens de Partij van de Arbeid. We praten o.a. over de band tussen Brabant en politiek Den Haag. Hoe neem je Brabant eigenlijk mee naar Den Haag, en hoe breng je Den Haag weer terug naar Brabant? Attje deelt haar ervaringen als Brabants Kamerlid en hoe ze die rol heeft ingevuld. Ook komt haar huidige functie in Vught bij het Novadic Kentron (Centrum voor Verslavingszorg) ter sprake, waarin ze uitlegt hoe ze haar opgedane kennis in Den Haag inzet voor Novadic in Brabant.

Tips die ter sprake kwamen in deze aflevering:

• Eef tipt de serie Dopesick bij NPO Start
• Jos tipt het boek Demon Copperhead van Barbara Kingsolver

En verder:

• Novadic Kentron

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen. In deze podcast praten we met interessante gasten over belangrijke onderwerpen, zoals nieuwe technologie, nieuwe vormen van democratie en over hoe we met elkaar willen samenleven. En over alles wat we verder nog willen weten over het Brabant van vandaag en morgen. Om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Luister elke twee weken naar een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp.

Op brabantkennis.nl/podcast kun je meer lezen over deze podcast en alle onderzoeken, publicaties en verkenningen waar we in de podcasts aan refereren.

Hoe een koe een haas is geproduceerd door BrabantKennis en gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze aflevering van Hoe een koe een haas gaat het over het Brabants dialect, hoe dat zich ontwikkelt en wat is nu precies dialect? Weer een mooie aflevering om Brabants én Brabant beter begrijpen.

De gast van vandaag, Kristel Doreleijers, is gepromoveerd op het onderzoek naar dialect, met name het dialect van jongeren.

Kristel laat in haar onderzoek zien dat hoewel veel mensen denken dat het dialect bij jongere generaties verdwijnt, dit niet helemaal waar is. Sterker nog, er ontstaan zelfs nieuwe vormen van dialect. Ze wijst op de invloed van social media en populaire tv-series zoals New Kids, die het Brabants op een bepaalde manier in de schijnwerpers zetten.

Wat zoal ter sprake kwam in deze aflevering:

• Eef tipt de podcastserie Het Dialectenbureau

En verder:

• website Brabants dialect - Brabants Erfgoed
• RoekOe Brabant
• Brabantmemes - de leukste artikelen van de Brabantse bodem
• Brabanders en hun Taal Erfgoed Brabant

Hoe een koe een haas is de podcast van BrabantKennis die je helpt Brabant beter te begrijpen. In deze podcast praten we met interessante gasten over belangrijke onderwerpen, zoals nieuwe technologie, nieuwe vormen van democratie en over hoe we met elkaar willen samenleven. En over alles wat we verder nog willen weten over het Brabant van vandaag en morgen. Om zo samen weer verliefd te worden op de toekomst. Luister elke twee weken naar een nieuwe aflevering in je favoriete podcastapp.

Op brabantkennis.nl/podcast kun je meer lezen over deze podcast en alle onderzoeken, publicaties en verkenningen waar we in de podcasts aan refereren.

Hoe een koe een haas is geproduceerd door BrabantKennis en gepresenteerd door Eef Berends en Jos van den Broek. Muziek en montage Rinkie Bartels en het afsluitende gedicht is van Merel Morre.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.