Episodios

  • W stronę Księżyca 1: Wczesne lata Wernhera von Brauna (Podcast, Odcinek #135)
    May 1 2025

    Na początku XX wieku rakiety były jedynie eksperymentalnymi konstrukcjami, a myśl o eksploracji kosmosu nie wychodziła poza literaturę i teorię. Wernher von Braun, późniejszy architekt amerykańskiego programu Apollo, zaczynał karierę jako inżynier pracujący dla niemieckiego wojska. Jego pierwsze projekty powstawały w ścisłym związku z celami militarnymi, a nie marzeniami o podboju kosmosu.

    W tej części przyglądamy się, jak rozwój technologii rakietowej w międzywojniu został podporządkowany logice zbrojeń. Von Braun, jeszcze przed V-2 i NASA, budował fundamenty swojej kariery w realiach rosnącej militaryzacji Europy. Jego awans zawodowy był możliwy dzięki zaangażowaniu w programy wojskowe, które kładły nacisk na siłę rażenia, a nie eksplorację.

    To nie jest historia pionierskiej wizji, ale technicznego talentu, który rozwijał się w cieniu politycznych napięć i wojennych przygotowań. Początki kosmicznej ery nieodłącznie związane są z konfliktem i interesem państwowym, a von Braun był jednym z tych, którzy w tym systemie znaleźli swoje miejsce.

    Más Menos
    46 m
  • August Mocny. Film, który miał zbliżyć Polskę i III Rzeszę. (Podcast, Odcinek #134)
    Apr 21 2025

    August der Starke (August Mocny) to niezwykły film z 1936 roku – pierwsza historyczna koprodukcja polsko-niemiecka, zrealizowana w cieniu narastających napięć politycznych w Europie. Film miał być czymś więcej niż tylko biografią Augusta II Mocnego, króla Polski i elektora Saksonii. Miał stać się symbolicznym mostem propagandowym między III Rzeszą a II Rzeczpospolitą – wspólną wizją historii, która łączy, a nie dzieli.

    Podcast opowiada o kulisach tej produkcji, sylwetkach jej twórców oraz o tym, jak kino zostało wplątane w polityczne rozgrywki tamtych czasów. Choć dziś niemal zapomniany, film skrywa interesującą historię – nie tylko o dawnych monarchach, ale też o próbie stworzenia sojuszu za pomocą kamery i celuloidowej taśmy.

    Más Menos
    39 m
  • Jazdów, zamek Ujazdowski i osiedle fińskie (Podcast, Odcinek #133)
    Apr 12 2025

    Warszawa to miasto, które nieustannie ewoluuje, a jednak skrywa w sobie miejsca, gdzie historia i współczesność splatają się w fascynujący sposób. Jednym z takich zakątków jest Jazdów, teren, na którym w przeszłości stała warowna osada, a dziś znajdziemy tu Zamek Ujazdowski i unikatowe osiedle domków fińskich. Przyjrzyjmy się bliżej tym miejscom, które od wieków kształtowały oblicze stolicy.

    Más Menos
    25 m
  • Na tropach Wańkowicza cz. 3. Staroobrzędowcy w Wojnowie. (Podcast, Odcinek #132)
    Apr 2 2025

    Po raz trzeci powracam do genialnego reportażu Melchiora Wańkowicza pt. "Na tropach Smętka". Opowiem historię staroobrzędowców w Wojnowie – wsi na Mazurach, gdzie od XIX wieku osiedlali się wyznawcy tradycyjnego prawosławia. Analizujemy ich życie, powody osiedlenia się w regionie oraz wpływ na lokalną społeczność.

    Más Menos
    39 m
  • Czy Król Krak naprawdę istniał? (Podcast, Odcinek #131)
    Mar 22 2025

    Legenda o królu Kraku, założycielu Krakowa i pogromcy smoka wawelskiego, jest jedną z najsłynniejszych polskich opowieści. Ale czy Krak to postać historyczna, czy jedynie wytwór średniowiecznych kronikarzy? W tym odcinku podcastu przyjrzymy się źródłom pisanym, takim jak Legenda Panońska, oraz wynikom badań archeologicznych – czy w kopcach Kraka i Wandy odnaleziono ślady pochówków? Kim byli Wiślanie, lud zamieszkujący te tereny w średniowieczu, i jakie dowody wskazują na istnienie ich władców?

    Más Menos
    28 m
  • Wilkołaki i ostatni polski wilkołak. Zabobony, przemoc i sprawiedliwość (Podcast, Odcinek #130)
    Mar 12 2025

    Czy wilkołaki istniały naprawdę, czy są jedynie wytworem ludowych wierzeń? W tym odcinku przybliżam historię wilkołactwa w Rzeczypospolitej – od dawnych opowieści po ostatnie udokumentowane przypadki wiary w przemianę człowieka w wilka. Żródła historyczne, dawne kroniki i sądowe relacje, by odkryć, skąd wzięły się te legendy i czy kryją w sobie ziarno prawdy.

    Jakie miejsce wilkołaki zajmowały w kulturze ludowej, jak zmieniały się wierzenia na przestrzeni wieków i czy ostatni polski wilkołak rzeczywiście istniał. Współczesna nauka kontra dawne przesądy – co mówi o tym historia?

    Más Menos
    37 m
  • Kościół na Oksywiu i najstarsza dzielnica Gdyni (Podcast, Odcinek #129)
    Mar 2 2025

    Oksywie to najstarsza część Gdyni, której historia sięga średniowiecza. W centrum tej dzielnicy znajduje się kościół pw. św. Michała Archanioła – najstarsza świątynia na terenie miasta, pełniąca nieprzerwanie funkcję sakralną od XIII wieku.

    Odcinek przybliża dzieje kościoła i jego znaczenie w historii regionu. Omówiona zostaje rola Oksywia jako dawnego ośrodka osadniczego oraz jego wpływ na rozwój późniejszej Gdyni. Przedstawione zostają także wydarzenia, które na przestrzeni wieków kształtowały charakter tej dzielnicy.

    Más Menos
    30 m
  • Eugenika, Akcja T4 i Carlshöfer Anstalten (Podcast, odcinek #128)
    Feb 21 2025

    W tym odcinku przyglądam się genezie ustawy eugenicznej z 1933 roku, która wprowadziła przymusowe sterylizacje w III Rzeszy. Analizuję, jak wcześniejsze projekty pruskich eugeników i inspiracje zagraniczne wpłynęły na narodziny prawa, które zniszczyło życie tysięcy osób uznanych za „dziedzicznie obciążone”.

    Odkrywam też, jak ustawa ta otworzyła drogę do programu dzieciobójstw i masowych mordów w ramach Akcji T4, ujawniając bezduszną machinę pseudonaukowych teorii i rasistowskiej polityki nazistowskiej.

    Más Menos
    57 m
adbl_web_global_use_to_activate_webcro805_stickypopup