Bu Köşe Kitap Köşesi'nde Ceyhan Usanmaz'ın seçtiği 'haftanın kitabı' Fransız tarihçi ve yazar Jules Michelet'nin Deniz'i oldu.

Fransız tarihçi ve yazar Jules Michelet, oldukça üretken bir isim. Özellikle Fransa tarihine olan ilgisiyle ve Fransız Devrimi'ni inceleyen çalışmalarıyla bilinmesine rağmen, çok farklı alanlarda da kalem oynatmış. Türkçede yeni yayımlanan Deniz kitabı da, bu farklı alandaki eserlerinden.

Tarihçilik kimliğinden gelen alışkanlıkla "deniz" hakkındaki yazılarında evet teknik açıklamalar, coğrafi bilgiler, çeşitli kaynaklardan aktarılan anekdotlar da yer alıyor ama bir taraftan da anılarına, gözlemlerine ve hissettiklerine de yer vermiş Jules Michelet. Üstelik tüm bunları edebi bir dille harmanlamış (Reşat Ekrem Koçu benzetmesi kaçınılmaz olacaktır!) Dolayısıyla kitabı herhangi bir türe "hapsetmek" mümkün değil. Gerçekten de kısmen bir popüler bilim kitabı, kısmen bir otobiyografi, kısmen bir gezi kitabı, kısmen bir tarih, kısmen de şiirsel betimlemeler içeren bir doğa güzellemesi. En önemlisi de, farklı bir bakış açısı sunması. Örneğin güneşin, deniz tarafından batışıyla oluşan o bol ışık oyunlu romantik dakikalara hepimiz aşinayızdır; Jules Michelet ise şöyle ifade ediyor bu olayı: "Güneşin; o dünyanın sevincinin, neşesinin, bütün hayatın, tekmil canlıların babasının her akşam dalgaların karanlığı içinde batışını, gücünü kaybedişini görmek ne kadar hüzün vericidir." Ya da, günü "fırtınalı" olarak değil de, "okyanusun coşkusunu haşin neşe gösterisiyle ifade ettiği" şeklinde nitelemesi gibi örnekler, bir süre sonra okura da o farklı bakış açısını kazandırıyor yavaş yavaş. Kara insanları olduğumuzu hatırlatıyor, denizin kendi içinde bir düzene sahip olsa da bir gölgeler diyarı olduğunu... Balinalar, ringa balıkları, yalıyarlar, plajlar, gelgitler, akıntılar, mercanlar, kabuklular, denizanaları, deniz kızları, rüzgârlar, kutuplar, fenerler, kâşifler de görünür oluyor ilerleyen sayfalarda.

Kitaba bir önsöz yazan Talat Kırış'ın da ifade ettiği gibi, "kitabı okurken bir deniz kenarına gidip kumlarda yürümeyi, bir yalıyardan dalgaları seyretmeyi ya da kendinizi okyanuslara vurmayı isteyeceksiniz." Ayrıca Talat Kırış'ın önsözü, kitabın Türkçe baskısının "yolculuğunu" da anlatıyor; kitabın ruhunu yansıtan şaşırtıcı bir yolculuk...

Künye

Jules Michelet
Deniz
çev. Ela Güntekin, Faika Cansın Stewart
Doğan Kitap, 2025, 288 s

Konuğumuz mimar Ertuğ Uçar 'İstanbuline' isimli edebi şehir rehberini anlatıyor.

10. Üsküdar Kitap Günleri, Gülten Dayıoğlu 2024 İlk Gençlik Romanı Ödülü ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... Everest Yayınları tarafından yayımlanan yeni romanı Şimdi Buradaydı vesilesiyle günün konuğu da yazar Irmak Zileli.

Edebiyatçılardan bildiri, Attilâ İlhan Ödülleri, Aras-İstos Bahar Panayırı ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... Kırmızı Yayınları tarafından yayımlanan yeni romanı Zamanı Tanrı Yaşar vesilesiyle günün konuğu da yazar Seyfettin Araç.

2024 Kitap Pazarı Raporu, Uluslararası Kent ve Edebiyat Sempozyumu, Yazar-Editör Sohbetlerinin nisan ayı konukları ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... Doğan Kitap tarafından yayımlanan yeni polisiye romanı "Gölgenin Eli" vesilesiyle günün konuğu da yazar Elçin Poyrazlar.

Londra Kitap Fuarı, 2025 Pen Şiir Ödülü, yeni yarışmalar, ödüller ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... Odipa Yayınları tarafından yayımlanan Lorenza Mazzetti'nin yeni kitabı Gökyüzü Düşerken vesilesiyle günün konuğu da Odipa'nın genel yayın yönetmeni Elif Kolcuoğlu.

2025 Women's Prize for Fiction aday listesi, Jon Fosse'nin Domus sahnesindeki oyunu ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... Doğan Kitap tarafından yayımlanan yeni Jo Nesbo romanı Kanlı Ay vesilesiyle günün konuğu da editör Hülya Balcı.

Türkiye Yayıncılar Birliği'nin Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri, Mario Levi anısına öykü yarışması, Katilbot Günlükleri'nden ilk fotoğraflar ve kitap dünyasından haftanın öne çıkan diğer haberleri... April Yayıncılık tarafından yeni yayımlanan romanı Her Şey Konuşacak vesilesiyle günün konuğu da yazar Melida Tüzünoğlu.